استون مترون

توضیحات

مشخصات: هر بشکه 160 کیلوگرم می باشد.

معرفي:

استون(با نام های دی متیل کتون، دی متیل کتال یا پروپانون هم شناخته می شود) یک ماده شیمیایی شفاف و بی رنگ است. این حلال یک ترکیب قابل اشتعال، سمیت نسبتا پایین، قابل امتزاج با آب با کاربردهای مختلف روزمره در صنعت رنگ ، آزمایشگاه، داروسازی و مصارف خانگی است. ستون صنعتی معمولاً به عنوان یک محصول جانبی از تولید فنل تولید می شود و در این مثال از پروپیلن و بنزن که مواد اولیه اصلی مورد استفاده در ساخت فنل هستند، به دست می آید.

کاربردهای استون بسیار زیاد و متنوع است. رایج ترین کاربردها به عنوان پیش ساز سایر مواد شیمیایی، در درجه اول متیل متاکریلات در صنایع پلاستیک و پی وی سی در حال رشد است. تخمین زده می شود که 75% از استون تولید شده توسط تولید کنندگان در این فرآیند مصرف می شود.

از دیگر مصارف صنعتی استون می توان به استفاده به عنوان دناتوره کننده در صنعت داروسازی (برای تولید الکل دناتوره شده) اشاره کرد. از بقیه، حدود 13 درصد از تولید استون در جهان توسط بازار مصرف کننده نهایی به عنوان حلال استفاده می شود که ماده فعال بسیاری از محصولات پاک کننده، پاک کننده های لاک ناخن، رقیق کننده های رنگ،رزین،چسب و چربی زداهای مختلف را فراهم می کند. از کاربردهای دیگر آن می توان به عنوان یک ماده کمکی یا حجیم کننده در برخی داروها اشاره کرد.

خواص فیزیکی و شیمیایی استون:

استون (Acetone)، با فرمول شیمیایی ​( CH3COCH3)، فراتر از یک حلال صنعتی ساده است. درک خواص فیزیکی و شیمیایی آن برای مهندسان شیمی، محققان و فعالان صنایع مختلف، حیاتی است. این ویژگی‌های منحصربه‌فرد هستند که استون را به یک ابزار بی‌نظیر در سنتز، انحلال و فرآیندهای صنعتی تبدیل کرده‌اند.

– خواص فیزیکی استون

1. ظاهر و بو:استون مایعی بی‌رنگ و شفاف است. بوی آن مطبوع، شیرین و کمی میوه‌ای بوده که به راحتی قابل تشخیص است. این ویژگی آن را از بسیاری از حلال‌های صنعتی دیگر متمایز می‌کند.
2. فراریت بالا و نقطه جوش پایین:استون دارای نقطه جوش پایینی (حدود ۵۶ درجه سانتی‌گراد) است. این خاصیت به دلیل نیروهای بین‌مولکولی نسبتاً ضعیف (عمدتاً برهم‌کنش‌های دوقطبی-دوقطبی و نیروهای پراکندگی لاندن) بین مولکول‌های آن است. فراریت بالا به معنای تبخیر سریع آن است که در کاربردهای نیازمند خشک شدن سریع، یک مزیت بزرگ محسوب می‌شود.
3. نقطه ذوب پایین:با نقطه ذوب حدود -۹۵ درجه سانتی‌گراد، استون در دماهای معمول محیط به صورت مایع باقی می‌ماند و حتی در سرما نیز خاصیت سیالیت خود را حفظ می‌کند.
4. قطبیت و انحلال‌پذیری:استون یک حلال قطبی غیرپروتیک است. حضور گروه کربونیل (C=O) با اختلاف الکترونگاتیوی بین کربن و اکسیژن، باعث ایجاد گشتاور دوقطبی قوی در مولکول می‌شود. این قطبیت به استون اجازه می‌دهد تا طیف وسیعی از ترکیبات آلی (مانند چربی‌ها، رزین‌ها، پلیمرها، بسیاری از داروها) و حتی برخی نمک‌های معدنی را در خود حل کند. از سوی دیگر، به دلیل عدم وجود هیدروژن‌های اسیدی (هیدروژن‌های متصل به اتم‌های با الکترونگاتیوی بالا)، نمی‌تواند پروتون اهدا کند و بنابراین یک حلال غیرپروتیک محسوب می‌شود.

5.چگالی:  چگالی استون در حدود0.79g/cm3 (در دمای ۲۰ درجه سانتی‌گراد) است که کمتر از آب است.

– خواص شیمیایی استون:

1. پایداری:استون در شرایط عادی دما و فشار، ماده‌ای نسبتاً پایدار است. با این حال، به دلیل قابل اشتعال بودن، باید در محیط های مناسب و دور از منابع حرارتی و جرقه‌زا نگهداری شود.
2. اشتعال‌پذیری:استون به شدت قابل اشتعال است و بخارات آن با هوا مخلوط شده و تشکیل مخلوط‌های انفجاری می‌دهند. این خاصیت نیازمند رعایت دقیق نکات ایمنی در حمل و نقل و استفاده از آن است.
3. واکنش‌پذیری گروه کربونیل:هسته شیمیایی استون، یعنی گروه کربونیل (C=O)، مرکز اصلی واکنش‌پذیری آن است. این گروه به دلیل بار مثبت جزئی روی اتم کربن (به علت جذب الکترون‌ها توسط اکسیژن)، مستعد حملات هسته‌دوست است.
4. واکنش‌های اصلی:استون می‌تواند در واکنش‌های متعددی شرکت کند، از جمله:
   • واکنش‌های افزایشی هسته‌دوست:مانند افزودن سیانید هیدروژن (تشکیل سیانوهیدرین‌ها) یا واکنش با معرف‌های گرینیارد (تولید الکل‌های نوع سوم).
   • واکنش‌های تراکمی:مانند واکنش‌های آلدول (خودتراکمی) که منجر به تشکیل ترکیبات پیچیده‌تر با پیوندهای کربن-کربن جدید می‌شود. این واکنش‌ها در سنتز ترکیبات آلی بزرگتر اهمیت دارند.
   • واکنش‌های احیاء:گروه کربونیل می‌تواند با عوامل احیاءکننده مانندNaBH4 ​یا LiAlH4 ​به گروه الکلی (الکل ایزوپروپیل) احیاء شود.
5. عدم وجود هیدروژن اسیدی قوی:برخلاف آلدئیدها یا اسیدهای کربوکسیلیک، استون هیدروژن اسیدی قوی ندارد، اما هیدروژن‌های آلفا (هیدروژن‌های روی کربن‌های مجاور گروه کربونیل) می‌توانند تحت شرایط بازی ضعیف، از دست رفته و آنول‌ها (Enols) یا یون‌های آنولات (Enolates) را تشکیل دهند که خود در واکنش‌های شیمیایی مختلفی شرکت می‌کنند.

در مجموع، ترکیبی از فراریت بالا، انحلال‌پذیری گسترده و واکنش‌پذیری هدفمند گروه کربونیل، استون را به یک بازیگر کلیدی در آزمایشگاه‌ها و صنایع تبدیل کرده است.

 

حوزه‌های کاربرد استون:

 1. صنعت رنگ و پوشش‌ها:

– حلال رنگ و لاک: استون به‌طور گسترده‌ای به عنوان حلال برای رقیق کردن رنگ‌ها، لاک‌ها و پوشش‌ها استفاده می‌شود. به دلیل تبخیر سریع، استون به خشک شدن سریع رنگ کمک می‌کند.
– تمیزکاری ابزارها: ابزارها و تجهیزات رنگ‌آمیزی معمولاً با استفاده از استون تمیز می‌شوند، زیرا استون قادر است رنگ‌های خشک‌شده را به سرعت حل کند.

2. صنعت پلاستیک و رزین:

– تولید و بازیافت پلاستیک: استون برای حل کردن یا نرم کردن برخی پلاستیک‌ها مانند پلی‌استایرن استفاده می‌شود. همچنین در فرآیند بازیافت پلاستیک، استون به جدا کردن و تمیز کردن مواد کمک می‌کند.
– تولید رزین‌ها: استون به‌عنوان حلال در تولید رزین‌ صنعتی مانند پلی‌استر و رزین‌های اپوکسی به کار می‌رود.

 3. صنعت آرایشی و بهداشتی:

– پاک‌کننده لاک ناخن: استون یکی از اجزای اصلی در بسیاری از پاک‌کننده‌های لاک ناخن است به دلیل قابلیت آن در حل کردن لاک.
– تولید لوازم آرایشی: استون در تولید برخی از محصولات آرایشی مانند لوازم پاک‌کننده آرایش به‌عنوان حلال یا ماده حامل استفاده می‌شود.

 4. صنعت داروسازی:

– تولید دارو: استون به عنوان حلال در سنتز داروها و فرمولاسیون‌های دارویی استفاده می‌شود. به‌ویژه در تولید قرص‌ها و مواد دارویی محلول.
– استخراج مواد فعال: در استخراج و خالص‌سازی ترکیبات دارویی از گیاهان و سایر منابع، استون به عنوان حلال کاربرد دارد.

 5. صنعت شیمیایی و آزمایشگاهی:

– حلال آزمایشگاهی: استون به‌طور گسترده‌ای به عنوان حلال در آزمایشگاه‌ها برای انجام واکنش‌های شیمیایی، تمیز کردن تجهیزات و ظروف شیشه‌ای استفاده می‌شود.
– تهیه مواد شیمیایی دیگر: استون یک ماده واسطه مهم در تولید سایر مواد شیمیایی مانند متیل متاکریلات (برای تولید پلاستیک‌های اکریلیک) و بیسفنول A است.

6. صنعت نساجی:

– تمیزکاری و چربی‌زدایی: استون در فرآیندهای چربی‌زدایی پارچه‌ها و الیاف استفاده می‌شود تا آن‌ها را برای رنگ‌آمیزی و چاپ آماده کند.

 7. صنعت خودروسازی:

– تمیزکاری قطعات: در صنعت خودروسازی، استون برای تمیز کردن قطعات فلزی و پلاستیکی از روغن‌ها، چربی‌ها و رزین‌ها استفاده می‌شود.
– آماده‌سازی سطح برای رنگ‌آمیزی: پیش از رنگ‌آمیزی خودرو، از استون برای پاکسازی سطوح و آماده‌سازی آن‌ها استفاده می‌شود.

 8. صنعت چاپ و تولید کاغذ:

– حلال در مرکب‌های چاپ: استون به عنوان حلّال در تولید مرکب‌های چاپ استفاده می‌شود که به سرعت خشک‌شدن آن‌ها کمک می‌کند.
– تمیز کردن غلتک‌ها و تجهیزات چاپ: برای پاک کردن مرکب‌ها و چسب‌های باقیمانده از روی غلتک‌ها و سایر تجهیزات چاپ، استون به کار می‌رود.

 9. صنعت غذایی:

– استخراج طعم‌دهنده‌ها و عطرها: در صنعت غذایی، استون برای استخراج برخی ترکیبات طعم‌دهنده و عطرها از مواد خام طبیعی استفاده می‌شود.

استون به دلیل خواص حلالی قوی، تبخیر سریع و هزینه پایین، در بسیاری از صنایع به‌عنوان یک ماده حیاتی شناخته می‌شود. با این حال، استفاده از آن به دلیل خطرات ایمنی و بهداشتی نیازمند رعایت دستورالعمل‌ها و استانداردهای مناسب است.